Zoals verwacht begint het jaar 2020 – de 85ste verjaardag van de baan en het clubhuis en de 30ste verjaardag van de club – met slecht nieuws: een meer concrete invulling van de plannen voor woningbouw in de vorm van een “concept-structuurvisie” van De Nieuwe Kern bekend. In die plannen verdwijnt de golfbaan van AOC.
Het Vastgoedjournaal meldt onder de kop “Ouder-Amstel: 4.500 woningen en 250.000 m² commercieel vastgoed” onder meer:
“Tussen station Duivendrecht en de A2 verrijst de komende jaren een nieuwe wijk. In het gebied De Nieuwe Kern komt ruimte voor 4.500 woningen rondom een groot stadspark, 250.000 m² voor bedrijven, horeca, kantoren en uitbreiding van sportcomplex De Toekomst van Ajax.”
In een lijst met veelgestelde vragen op de website van De Nieuwe Kern zijn op 29 januari 2020 onder meer deze vragen en antwoorden geplaatst:
“Wat gebeurt er met de golfbaan van Amsterdam Old Course?”
“NS Stations is de eigenaar van de grond van Amsterdam Old Course en verhuurt deze aan de golfclub. De huur eindigt eind 2022, waarna het gebied beschikbaar zal zijn voor de ontwikkeling van DNK. Voor golf zijn er in de directe omgeving alternatieven (Hoge Dijk, Amsterdam Noord) en golf is een commerciële sport. Ze komt daarom niet terug in De Nieuwe Kern.”
“Verdwijnen de sportfaciliteiten (golf, squash, bowlen) op het terrein van Borchland ook?”
“Tussen Borchland en VolkerWessels Vastgoed zijn afspraken gemaakt over woningbouwontwikkeling op dit terrein. Omdat golf, squash en bowlen worden gezien als commerciële sporten (in tegenstelling tot voetbal of buitentennis), is de gemeente Ouder-Amstel niet verantwoordelijk om hier alternatieve locaties voor te zoeken.”
Deze vragen en antwoorden worden na bezwaren van AOC op 31 januari aangepast:
“Wat gebeurt met de golfbaan van Amsterdam Old Course?”
“De Amsterdam Old Course is een golfvereniging die al meer dan 85 jaar grond huurt op het terrein ten zuidwesten van station Duivendrecht. De grondeigenaar is NS Stations. De huur van de grond eindigt eind 2022, waarna het gebied beschikbaar zal zijn voor de ontwikkeling van DNK. Omdat golf een ruimte-intensieve sport is, ziet de gemeente Ouder-Amstel geen mogelijkheden om deze sport binnen het gebied van de Nieuwe Kern te combineren met de andere ambities uit de concept-structuurnota zoals de ontwikkeling van woningen en kantoren.
Noot: uit een eerdere versie van de tekst kon onterecht de indruk ontstaan dat de Amsterdam Old Course een commerciële golfexploitant is. Dit klopt niet. De Amsterdam Old Course is een vereniging voor en door leden die geen commercieel doel nastreeft. De tekst is daarom aangepast.““Verdwijnen de sportfaciliteiten (golf, squash, bowlen) op het terrein van Borchland ook?”
“Tussen Borchland en VolkerWessels Vastgoed zijn afspraken gemaakt over woningbouwontwikkeling op dit terrein. Golf, squash en bowlen op het Borchland-terrein worden gezien als commerciële sporten. De gemeente Ouder-Amstel ziet geen taak voor zichzelf om hiervoor alternatieve locaties te zoeken.“
In de plannen wordt gesproken over “behoud van enkele functies en gebouwen”. Waaronder:
“Historische villa, het clubhuis voor Amsterdam Old Course (uit technische analyse moet blijken of behoud hiervan mogelijk is).” (Zie verderop waar we vermelden dat het niet een villa betreft.
De Nieuwe Kern betreft een samenwerking tussen de gemeente Ouder-Amstel (Duivenrecht en Ouderker aan de Amstel) en alle grondeigenaren in het gebied: de gemeente Amsterdam, VolkerWessels Vastgoed, NS Stations (de huurbaas van AOC) en AFC Ajax. De visievorming voor De Nieuwe Kern is in 2010 op gang gekomen en eind 2013 kwam er een Nota van Uitgangspunten. In 2016 werd een Intentieovereenkomst gesloten tussen de grondeigenaren en de gemeente Ouder-Amstel en in 2017 een Samenwerkingsovereenkomst.”
De concept-structuurvisie is opgesteld door BRO in opdracht van de gemeente. Met het bekendmaken van de concept-structuurvisie begint een “participatietraject” van drie maanden. In verschillende bijeenkomsten kunnen de gebruikers van het gebied hun wensen, zorgen en ideeën kenbaar maken.
“Op basis van de uitkomsten zal de gemeente de concept-structuurvisie aanscherpen, aanvullen of aanpassen.”
Op de website van De Nieuwe Kern worden de plannen toegelicht:
“Tussen station Duivendrecht, de Johan Cruijff Arena, de A2 en het Amstel Business Park verrijst de komende jaren een bijzondere nieuwe stadswijk. In het gebied dat nu nog bekend staat als Nieuwe Kern komt ruimte voor 4.500 woningen rondom een groot stadspark, 250.000 m² voor bedrijven, horeca, kantoren en uitbreiding van sportcomplex De Toekomst van Ajax.
De Nieuwe Kern onderscheidt zich door een unieke balans tussen uiteenlopende functies. Het wordt een levendige stadswijk waar mensen niet alleen graag wonen en werken, maar waar het ook leuk is om rond te lopen, te sporten en te recreëren. Waar privéruimtes en openbare ruimte naadloos op elkaar aansluiten.
In de plannen wordt uitgegaan van circa 4.500 woningen voor ongeveer 7.000 tot 9.000 mensen; 250.000 m² aan niet-woonfuncties. Hierbij kan gedacht worden aan kantoren, hotels en horeca, maar ook maatschappelijke voorzieningen als scholen. Daarnaast is er ruimte voor 831 volkstuinen en de uitbreiding van het trainingscomplex van AFC Ajax.
Ook zal in De Nieuwe Kern een Smart Mobility Hub ontwikkeld worden; een moderne grote parkeerfaciliteit voor het verbeteren van de bereikbaarheid in het gebied en de logistiek van de Johan Cruyff Arena, Ziggo Dome en andere publiekstrekkers.”
De woningen worden drie tot tien verdiepingen hoog. De verwachting (van de plannemakers) is dat de eerste woningen in 2024 worden opgeleverd. Maar …:
“Belangrijke randvoorwaarde voor uitvoering van de plannen is wel dat er een onherroepelijk bestemmingsplan wordt vastgesteld. Dat zal naar verwachting in 2021 of 2022 zijn.”
Het Parool meldt dat er “op aandringen van de gemeente Amsterdam” minder volkstuinen gaan verdwijnen dan eerder gemeld. De volkstuinen liggen op grond van de gemeente Amsterdam. Is dit het gevolg van de machtige lobby van de volkstuinen of heeft het te maken met de aanvliegroutes van Schiphol. Volgens Het Parool zijn woningen op het stuk waar de volkstuinen liggen vanwege de aanvliegroutes “geen optie”.
Volgens de krant komen er bij het station kantoren, ook vanwege de aanvliegroutes, “maar die zouden later nog omgebouwd kunnen worden naar woningen als die regels nog eens veranderen”. Op de website van De Nieuwe Kern staat:
“Wonen is hier [bij het station] immers niet mogelijk i.v.m. luchtvaartgeluid (LIB 4).”
Volgens de plannen kunnen er ondanks de Schiphol-hinderregels wel woningen gebouwd worden:
“In grote delen van het gebied wel. Boven het gebied bij station Duivendrecht en delen van de tuinparken van Dijkzicht, De Federatie en Ons Lustoord ligt een zone die valt onder het Luchthavenindelingbesluit. Hier kunnen dus niet zomaar woningen worden gebouwd. In de huidige planuitwerking is hier rekening mee gehouden en zijn de woningen buiten deze zone gepland.”
Over bouw van woningen en kantoren naast de Utrechtboog en andere sporen wordt gemeld:
“Prorail heeft ruimte gereserveerd rond het spoor en de spoorviaducten in verband met technische invloed op de sporen. Hiervoor is een zone van 6 t/m 30 meter rond het spoor(talud) aangewezen, waarbinnen aangetoond moet worden dat werken geen negatieve invloed heeft. Het betreft de regeling omgevingsregime hoofdspoorwegen (Spoorwegwet).”
Sport
Op de website van De Nieuwe Kern wordt deze tekst geplaatst:
“De Nieuwe Kern wordt een levendige stadswijk waar mensen niet alleen graag wonen en werken, maar die ook uitnodigt om te sporten, te recreëren en te ontmoeten. Want het gaat bij de ontwikkeling van De Nieuwe Kern steeds om het leggen van verbindingen – niet alleen ruimtelijk maar juist ook tussen mensen.“
Het woord “sport” valt heel vaak in de plannen, maar de bestaande golfbanen in het gebied, Amstelborgh en Amsterdam Old Course, verdwijnen als het aan de initiatiefnemers ligt.
In de FAQ-lijst wordt deze vraag als volgt beantwoord:
“Waarom moeten de sportverenigingen op sportpark Strandvliet verhuizen?”
“Door de ontwikkeling van De Nieuwe Kern tot een compleet nieuwe stadswijk moeten verschillende functies ingepast worden; circa 4.500 woningen, bedrijfs- en kantoorruimten, uitbreiding van het trainingscomplex voor AFC Ajax, de Smart Mobility Hub en maatschappelijke voorzieningen. Om dit goed in te passen, worden de huidige sportverenigingen LTC Strandvliet (tennis) en FC Amsterdam (voetbal) verplaatst.“
Deze sportverenigingen huren grond van de gemeente en niet van de NS, zoals AOC.
Op een andere plaats, in het document “Structuurvisie De Nieuwe Kern – Gemeente Ouder-Amstel”, wordt als volgt over sport en De Nieuwe Kern geschreven:
“Er liggen vele sportvoorzieningen verborgen in het plangebied, daartussen bestaat er nauwelijks samenhang. De diverse sportfuncties zijn, net als de volkstuinen, overwegend naar binnen gekeerd. Er is dan ook geen sprake van één duidelijk sportprofiel maar van verschillende profielen. Opvallend zijn de ArenA, het trainingscomplex De Toekomst en diverse recreatieve sportfaciliteiten, zoals het golfterrein van Amsterdam Old Course en Sportpark Strandvliet, met tennis en voetbal. De wens is om het thema ‘sport’ beter herkenbaar te maken zodat het een bijdrage kan leveren aan het eigen karakter van DNK.”
Een park
Volgens de initiatiefnemers komt er een park in De Nieuwe Kern, van 30 tot 40 hectare, tussen de woningen, “dat de maat en de kwaliteiten heeft van het Vondelpark”.
“De verschillende buurten en functies in De Nieuwe Kern en de volkstuinen worden onderling verbonden door een centraal gelegen park. Ajax breidt haar trainingscomplex De Toekomst uit. Recreatie en (top)sport zorgen samen voor een wijk die altijd in beweging is.”
Over sport wordt geschreven:
“Er is een groei van het aantal sporters in de openbare ruimte, een opkomst van stedelijke georiënteerde ‘urban’ sporten (o.a. parcours, freerunning, calisthenics, bootcamp) en wachtlijsten bij veel sportverenigingen. Het beoogde programma voor sportvoorzieningen binnen en buiten komt hieraan tegemoet. De gemeente wil voldoende en passende sportvoorzieningen bieden voor alle (toekomstige) inwoners:
De gemeente stelt in het de beleidsnota Mee(r)doen met Sport dat sportvoorzieningen in De Nieuwe Kern gewenst en noodzakelijk zijn. Daarnaast is het belangrijk dat de toekomstige inwoners voldoende mogelijkheden krijgen om dicht bij huis te sporten. In deze nota staan al behoeftes vermeld voor 2,5 extra kunstgras voetbalvelden, een eventuele locatie voor een tennisverenging (mits regionaal afgestemd) en een sporthal en -zaal voor binnensporten zoals hand- en volleybalverenigingen. Naast buitensporten moet er ook gedacht worden aan fitnesscentra.
In de samenwerkingsovereenkomst is afgesproken om een deel van de sportvoorzieningen te realiseren op het dak van de Smart Mobility Hub (SMH). Dit wordt momenteel onderzocht en uitgewerkt door gemeente Amsterdam. Ook is het wenselijk om te kijken naar slimme combinaties van sportvoorzieningen en scholen, zodat een sporthal bijvoorbeeld ook voor gymlessen gebruikt kan worden. Voorwaarde is dan wel om goede langzaam verkeerverbindingen te realiseren.
Voor openbare sport wordt volgens het overkoepelende model dat met buurgemeente Amsterdam is benut gerekend met 1m² per woning. Totaal komt dit voor DNK uit op circa 4.500 m² voor openbare sportvoorzieningen, zoals fitness, squash, crossfit, klimwand e.d.”
Duurzaamheid is een speerpunt, zeggen de initiatiefnemers. In de concept-structuurvisie staat onder meer:
“Om het wensbeeld te verwezenlijken en ‘droge voeten’ te houden in De Nieuwe Kern is ophoging van een deel van het plangebied nodig. Deze ingreep kent onvermijdelijk een periode van transitie, waarbij bestaande vegetatie en ecologie deels wordt aangetast. Voor de toekomstbestendigheid van DNK moet hier rekening mee gehouden worden. Met de realisatie van DNK doen zich nieuwe ecologische kansen voor: de aanleg van een grote nieuwe centrale groenzone, ecologische verbindingen ook met de Amstelscheg, een nieuwe waterkering naast sportcomplex de Toekomst van Ajax, een groene dijk als geluidswal langs de snelweg en een groen gebied tussen de sporen bij metrostation Venserpolder.”
In de lijst met veelgestelde vragen staat ook de vraag of De Nieuwe Kern wel ontwikkeld kan worden gezien de stikstofproblematiek. Het antwoord:
“De uitspraak van de Raad van State over het Programma Aanpak Stikstof was duidelijk: de kwaliteit van onze natuur is in het geding. Dat betekent dat niet meer alles kan en mag. In de komende Milieu Effect Rapportage (zie vraag verderop) wordt dit meegenomen. Daarna kijken we welke maatregelen eventueel nodig zijn.”
Historische kwaliteiten
De initiatiefnemers beschrijven de “historische kwaliteiten” van het plangebied. Natuurlijk wordt hierbij de golfbaan genoemd.
“Zwarte laantje als verbinding met Ouderkerk aan de Amstel – Het Zwarte Laantje, herkenbaar op de golfbaan, is een restant van het oude veenontginningsdorp Duivendrecht. Vóór 1350 zou het een pad zijn dat doorliep naar het dorp Oeterwaal en Amsterdam. Het Zwarte Laantje sloot aan op de weg naar Ouderkerk aan de Amstel. Er lagen diverse grote boerderijen aan.
Recreatieve functies binnen het plangebied – Binnen het plangebied zijn sportparken, volkstuincomplexen alsmede een golfterrein gelegen. Het golfterrein van Amsterdam Old Course, gelegen op de grens tussen Amsterdam Zuid-Oost en Ouder-Amstel, werd ontworpen in 19345. Het clubhuis is gevestigd in een historische villa uit 1935, een ontwerp van de Amsterdamse architect F. A. Warners. Typerend zijn het vér overkragende rieten dak en de haaks op elkaar geplaatste bouwdelen.”
Een fout, want het clubhuis is niet in een villa gevestigd; architect Warners kreeg de opdracht een clubhuis te bouwen. Warners ontwerpt het gebouw ook als clubhuis maar in de vorm van een groot landhuis zoals hij er rond de jaren dertig van de twintigste eeuw diverse heeft gebouwd.
Of het Zwarte Laantje helemaal verdwijnt, daarover wordt niets geschreven.
Een dag nadat de concept-structuurvisie is verschenen schrijft het bestuur een nieuwsbrief aan alle leden met een duiding van het nieuws.
Poging tot brandstichting
In de nacht van maandag 27 januari op dinsdag 28 januari wordt een poging gedaan tot brandstichting in het clubhuis. Alle voorbereidingen voor een brand zijn getroffen, maar er is geen brand gesticht. Er wordt onderzoek verricht door de recherche maar dat levert niets op. Het bestuur besluit continue camerabewaking in te stellen rondom het clubhuis.
Wijziging organisatiestructuur golfclub
Omdat de wetgeving rond de BTW-teruggaaf voor onder meer sportverenigingen is gewijzigd, wordt de organisatiestructuur van de club veranderd. De organisatiestructuur met een vereniging en een coöperatie wordt ontmanteld. De coöperatie wordt omgezet in een vereniging (de vereniging “Baanbeheer AOC”) en vervolgens zullen de vereniging “Golfclub AOC” en de vereniging Baanbeheer AOC fuseren. Vanaf 1 januari kan AOC wel gebruikmaken van een subsidieregeling die ter vervanging van de BTW-teruggaaf in het leven is geroepen.
Zoals velen van u al gezien hebben, is onze website vernieuwd. Grote initiators maar vooral ook uitvoerders zijn Ineke van Bree en Annick Schreuder. De geactualiseerde website voldoet weer volledig aan de eisen van deze tijd, is fraai vormgegeven, overzichtelijk en praktisch ingericht. Alle belangrijke informatie is snel en makkelijk te vinden, daarnaast is het mogelijk om via de website starttijden te reserveren. Kortom een grote verbetering waarvoor het bestuur Ineke en Annick graag nogmaals heel hartelijk wil bedanken.
Starttijden boeken (voor gasten)
In maart gaat AOC over op een nieuwe website die beter aan de eisen van deze tijd voldoet. Op deze nieuwe website kunnen gasten in de nabije toekomst “beperkt” starttijden reserveren. “Wij denken hiermee in een behoefte te voorzien en nog beter invulling te kunnen geven aan het streven om meer greenfeegelden te innen”, zegt het bestuur in een nieuwsbrief. “Starttijden kunnen gereserveerd worden op minder courante uren zodat de leden er zo min mogelijk last van hebben.” De greenfeespelers zullen een label krijgen met hun starttijd daarop geprint.
Het aantal greenfeespelers is in 2019 – een jaar na de voltooiing van de baanrestauratie – fors toegenomen. In de afgelopen jaren werd de greenfee bijna altijd betaald bij de horeca of de clubmanager. In 2019 is AOC gaan werken met een vrijwilligersdesk. Op drukke tijden ontvangen deze clubvrijwilligers de gasten en rekenen ze de greenfee af.
Einde van de DAI
Na 30 jaar komt er een einde aan de DAI. De Dinsdag Avond Instuif is een traditie sinds de oprichting van AOC in 1990. Het bestuur bericht:
“In goed overleg met de DAI-commissie heeft het bestuur besloten om met de DAI te stoppen. Ooit de parel in de kroon van AOC. Er was zelfs [enkele jaren] een extra DAI-tee om de doorstroming in de baan te bevorderen (op de huidige achtste hole). Zo druk werden de dinsdagavonden bezocht. Menigeen heeft nog wel verhalen van leden die aan kroonluchters door het clubhuis zweefden. Een dolle boel moet het geweest zijn. Maar dat was vroeger. Er is veel veranderd in de afgelopen jaren en voor de DAI resulteerde dat in een gestage terugloop van het aantal deelnemers. Blijkbaar past het concept van de DAI niet meer in de huidige tijd. Aan de DAI-commissie heeft het niet gelegen. Nieuwe initiatieven, zoals de DAI met Bartje Boemboe, waren een doorslaand succes. Het seizoen 2019 werd nog afgesloten met een jazz-orkest en oude tijden herleefden. Ondanks deze initiatieven leidde het inloop-concept van de DAI helaas een zieltogend bestaan. Daarom is besloten om met ingang van 2020 geen DAI meer te organiseren.
Het bestuur dankt de DAI-commissie van harte voor hun niet aflatende inzet in de afgelopen jaren! Gelukkig zijn er wel al vele mooie wedstrijden en evenementen gepland om dit lustrumjaar tot een bijzonder jaar te maken. (…)”
Het coronavirus
In de maand maart 2020 bereikt het coronavirus Nederland. In de sport betekent dit dat alle groepsactiviteiten afgelast worden. Een week later, op 16 maart, moeten sportclubs op last van de overheid hun deuren sluiten. Golfbanen ook en Amsterdam Old Course ook. Het onderhoud mag vooralsnog doorgaan en geplande aanpassingen rondom het clubhuis – de tuin en parkeerplaats – mogen ook uitgevoerd worden. Onderdeel van de aanpassingen, die geregisseerd worden door Obbe Groenhout, is de aanleg van een “AOC-pleintje” bij de ingang van de baan.
Ook wordt de verlichting op de parkeerplaats verbeterd. Langs het parkeerterrein wordt een groot houthok gebouwd. De opbrengsten van de verkoop van gekloofd haarhout worden gebruikt voor verdere versterking van de natuur op AOC.
Maar er mag vanaf 16 maart niet gegolft worden en georganiseerd vrijwilligerswerk in de baan is ook niet toegestaan.
Kort voor de coronacrisis in Nederland hebben vrijwilligers de 70 nestkasten in de baan schoongemaakt en gereedgemaakt voor een nieuw broedseizoen. Bij de inspectie blijkt dat ruim 80 procent van de nestkasten het afgelopen jaar gebruikt is. De klusploeg heeft in de wintermaanden ook weer honderden wilgen geknot en bomen gesnoeid.
Digitale ALV
Dit jaar wordt de coöperatie omgezet in een vereniging (de vereniging “Baanbeheer AOC”) en vervolgens fuseren de vereniging “Golfclub AOC” en de vereniging Baanbeheer AOC. De coronamaatregelen maken een normale ALV onmogelijk dus er wordt in april een digitale ALV gehouden met een digitale stemming. Het voorstel tot fusie wordt nagenoeg unaniem aangenomen en het benodigde quorum van twee derde van de leden wordt ruim behaald.
De fusie tussen de voormalige coöperatie en de club AOC wordt op 31 augustus 2020 afgerond. Daarmee is er ook weer een voltallig bestuur.
Overleden
Op 16 april 2020 overlijdt een oud-lid van AOC: Guy Weijer. AOC-vrienden noemen hem een “een intens beschaafde levensgenieter” en “een mooie kerel, super beschaafd maar wel met een ondeugend randje”.
Jeugd mag weer
Vanaf 29 april mogen jeugdleden tot 19 jaar onder voorwaarden weer trainen en golf spelen (kinderen van 13 tot en met 18 moeten 1,5 meter afstand houden tot elkaar). Golfbanen mogen open gaan voor jeugd maar het hoeft niet. AOC gaat niet open. Het bestuur zegt: “Gezien het geringe aantal jeugdleden bij AOC, zijn de te nemen maatregelen niet in balans met het gebruik dat zal worden gemaakt van de baan.”
18-plussers mogen weer
Begin mei wordt bekendgemaakt dat buitensporten zoals tennis en golf vanaf 11 mei weer zijn toegestaan, maar onder strenge voorwaarden. Zo moeten alle clubs in Nederland voorlopig met starttijden gaan werken.
De NGF houdt een hulpactie voor clubs door onder meer polo’s te verkopen. Danny Blind gaat op AOC op de foto om te laten zien dat hij de actie ondersteunt.
Het participatietraject
In het voorjaar is het “participatietraject” van De Nieuwe Kern begonnen: “Bij de totstandkoming van de definitieve structuurvisie kunnen bewoners en betrokkenen meedenken.” De participatie verloopt moeizaam. In de nieuwsbrief van juni 2020 schrijft de Stichting Vrienden van Duivendrecht onder meer het volgende over het participatietraject.
“Een door gebruikers en inwoners gedragen plan voor het Duivendrechts Kwartier lijkt sinds donderdag 28 mei ’20 verder weg dan ooit. Toen vergaderde de Raad van Ouder-Amstel. (…)
Afgelopen week bleek dat een eerder dit jaar door de volkstuinders bij Amsterdam aangeleverd plan over verleggen van een fietsroute, lag te verstoffen op een Amsterdams bureau i.p.v. dat Amsterdam dat actief met Ouder-Amstel deelde. Excuses door Amsterdam aan zowel de volkstuinders als Ouder-Amstel zijn minstens op z’n plaats!
En wat te zeggen van gebruikersinvloed van OuderAmstel op andere plekken in het Duivendrechts Kwartier voor bijvoorbeeld recreatieve sport. Dat is nietszeggend voor Amsterdam Old Course (AOC), ten zuidwesten van NS Station Duivendrecht en zelfs zonder enige betekenis. Neem participatie echt serieus!
De concept-structuurvisie en de concept-stedenbouwkundige visie over het Duivendrechts Kwartier besteden zelfs helemaal geen aandacht aan AOC. Terwijl AOC vanaf 2013 tot de dag van vandaag de eigen belangen met verve en de steun van de Vrienden van Duivendrecht bepleit heeft. Denk daarbij aan de uitgebrachte documenten ‘Kernpassages uit de structuurvisie Amsterdam’ en aan ‘Structuurvisie van gebruikers’. Een goed doordachte en onderbouwde visie waarin AOC met minder ruimte genoegen neemt en andere sportverenigingen binnen het Duivendrechts Kwartier verplaatst kunnen worden.
Het verdwijnen van de AOC zou ook geen recht doen aan de historische en ecologische kwaliteit van dat gebied.”
Op 13 juni 2020 publiceert Het Parool een artikel over De Nieuwe Kern en de gevolgen voor de golfbaan in Duivendrecht. “Van de baan” is de kop van het artikel in de krant, dat ook online verschijnt (klik hier). Onder anderen Irene Vroom, die in 2020 meer dan 50 jaar in Duivendrecht golf speelt, is geïnterviewd voor de reportage. De eerste alinea uit het artikel:
“Tussen Duivendrecht en de Arena wordt al 85 jaar gegolft. Maar hoe lang nog?
Het Parool meldt dat de club meedenkt met de plannenmakers:
“(…) Als je het de golfers vraagt, doen ze graag weer een stapje terug door de holes op te laten gaan in het stadspark dat de nieuwe woonwijk moet krijgen. Wethouder Marian van der Weele van Ouder-Amstel kan zich er weinig bij voorstellen. Wel wil ze graag het clubhuis behouden door het een gemeentelijk monument te maken. ‘Dat is het enige gebouw in dit rafelige gebied dat echt historie heeft.’
Maar verder? Van der Weele ziet het niet zitten. Golf neemt nou eenmaal veel ruimte in beslag, dus of je dat moet willen binnen de bebouwde kom? Het stadspark moet ‘Vondelparkachtig’ worden en ‘een groene long’ voor de bewoners van de nieuwe wijk, vindt Ouder-Amstel. ‘Zo’n landschapspark wil je aantrekkelijk maken voor bezoekers, dan wil je toch niet dat ze een golfballetje tegen hun hoofd krijgen?’
Volgens de golfers loopt dat zo’n vaart niet. “Niet voor fietsers, niet voor wandelaars of joggers. Dat kan allemaal gewoon. Je hoeft ook geen helm op. Je moet natuurlijk niet voorlangs gaan lopen als iemand gaat slaan.” Er zijn al andere Nederlandse golfbanen waar de wandel- en fietspaden openbaar toegankelijk zijn, weet Veldkamp. Op het Schotse golfheiligdom Saint Andrews is de baan op zondag gesloten. [Bestuurslid} Kroese: ‘Dan is het natuurlijk niet de bedoeling dat je op de green gaat picknicken. Maar dat doen die Schotten niet, want die snappen: dat is voor golf.’
Maar lukt dat ook als het groen ‘Vondelparkachtig’ wordt? ‘Nee, als er negenhonderd bakfietsen komen met barbecues gaat dat niet goed,’ zegt Kroese. ‘Maar dat gaat in het Vondelpark en het Beatrixpark óók niet goed. Als je meer groen in stand houdt, heb je meer groen over voor de mensen die het willen gebruiken.‘
De golfbaan wordt al jaren als natuur beheerd. ‘We hebben in zeven jaar zo’n 2500 bomen en struiken geplant,’ zegt Kroese. ‘Alleen als Ajax thuisspeelt, is het een beetje druk,’ wijst hij naar het voetpad naar station Duivendrecht. Op het terrein zijn 280 verschillende planten geteld en 70 vogelsoorten. Verder: vleermuizen en een vos. ‘Je kunt hier zo mensen in de gelegenheid stellen om te vissen. We hebben hier kruidentuinen, we hebben bijenkasten. Je kunt hier zo scholen ontvangen voor natuureducatie, maar dan op een leuke manier.‘
“Er is wat afgeknokt op het Zwarte Laantje”
De Stichting Vrienden van Ouderkerk, de stichting Vrienden van Duivendrecht en de Stichting Oud-Duivendrecht sturen een reactie aan Het Parool nadat het artikel is verschenen. Een deel van die brief wordt in juni ook geplaatst op de website van de Stichting Vrienden van Ouderkerk en op de website duivendrechtdestijds.nl.
“Wethouder Van der Weele, Ouder-Amstel, laat nog steeds heel wat
afknokken op het Zwarte Laantje in Duivendrecht.
Vandaar flink terug in de tijd: Graaf Floris V in 1296 vermoord in Duivendrecht.De verbinding tussen Amsterdam en het kerkelijk centrum van Amstelland: Ouderkerk. Vanaf het IJ werd er gelopen om aan religieuze verplichtingen te voldoen. Het boerenpad, want dat was het eigenlijk, raakte berucht om de slechte begaanbaarheid in alle seizoenen. Te stoffig of te modderig tot er een moord plaats vond. Dat was in juni 1296 toen de Graaf van Holland Floris V, die zich te veel bemoeide met het Amstelland en te maken kreeg met een complot. Dat was zijn eigen schuld. Hij had zijn vriend, de koning van Engeland en aanstaande schoonzoon ingeruild voor een verbond met de Franse koning.De Heer van Aemstel, Gijsbrecht IV vol wrok door hem aangedaan leed, ging gretig in op de uitnodiging van Eduard I om Floris V te ontvoeren via zijn ‘kasteel’ in Ouderkerk via de Amstel en verdere waterwegen naar Londen. Dat liep heel anders dan gepland. De aanhang van deze populaire Graaf kreeg er de lucht van dat Floris V haastig opgesloten was in het Muiderslot. Toen zijn belagers hem vandaar stiekem probeerden te ontvoeren werden ze achtervolgd richting Ouderkerk. Juist op dat boerenpad bij Duivendrecht raakten de ontvoerders in paniek en tijdens een worsteling werden de fatale klappen uitgedeeld.
Het Zwarte Laantje was een feit
Sindsdien heet het boerenpad dus wat deftiger het Zwarte Laantje. Deze gruwelijke en zinloze moord is in de overlevering in Duivendrecht bewaard gebleven. Amsterdam had, met trots, z’n eerste stadsrecht van Floris V in 1275 gekregen. Ook opende door Floris V Amsterdam in 1306 z’n eigen Kerk. Het Zwarte Laantje bleef een belangrijke route met een. stop in Duivendrecht.Roerige tijden van 80-jarige oorlog naar WOII
Tijdens de 80-jarige oorlog trokken Spaanse troepen om te knokken richting Amsterdam. Vervolgens in het Rampjaar wisten de Fransen, via Duivendrecht de weg om te knokken, de route te vinden richting Amsterdam waarna de Pruisen in 1787 dezelfde route met geknok
onveilig maakten in hun ijver de Patriotten te verslaan en Stadhouder Willem V van Oranje in ere te herstellen. In de periode dat Napoleon Europa veroverde en overheerste, trok hij op 9 oktober 1811 door Duivendrecht. Er werd toen niet geknokt hoewel de bewoners van het Zwarte Laantje gruwden van een keizer die te veel belasting vroeg en de jonge jongens meesleepten om te knokken. Tijdens de Tweede Wereldoorlog vond de Duitse bezetter Duivendrecht een belangrijk punt voor hun infrastructuur.Van 20e eeuw, nog steeds knokken, maar nu om behoud
Inmiddels was er in 1935 (!) aan het Zwarte Laantje nummer 4 de Amsterdam Old Course ontstaan, een golfclub met een wel heel bijzonder fraai clubhuis. Het terrein was en is van de NS maar de Golfclub deed er van alles aan om er ondanks de oprukkende stad Amsterdam en de dwars door de in het green nieuw aangelegde spoorlijnen te overleven. Dat betekende dus knokken om behoud, meteen na de Duitse bezetting al toen het terrein volkomen vernield was, al het hout gekapt als brandstof en de Duitsers het Zwarte Laantje inpasten als onmisbare schakel in hun militaire wegennet.
Steeds was er die bedreiging dat het einde in zicht was van dit prachtige golfterrein met het meer dan charmante clubgebouw. De Bijlmer werd volgebouwd, de NS kwam met rails op slank betonnen pootjes waardoor 9 van de 18 holes moesten wijken. De creativiteit van de clubleden is grenzeloos. Telkens slaagden ze erin om te knokken voor hun bestaan. En met het steeds belangrijker worden van het groen onderkenden steeds meer mensen de schoonheid van de AOC. Tussen de holes ligt schitterend green, omzoomd door fraaie oude bomen, allerlei soorten struikgewas: een planten-insecten- en vogelwereld die menig kenner naar adem doet happen, vleermuizen en allerlei dieren waaronder een vos melden zich regelmatig. Wie wil dit historische en ecologische groen in deze tijd nou niet
behouden?De Amsterdamse honger
Amsterdam heeft al veel grondgebied rondom haar gemeentegrenzen opgeslokt zo ook meerdere gronden in Duivendrecht gekocht. Met vooruitziende blik wat betreft
stadsuitbreiding. Dat leidt tot de volgende situatie: Amsterdam als eigenaar kan met de grond doen wat ie wil, maar onze gemeente beslist over het bestemmingsplan. Bijvoorbeeld het Amstel Business Park en de ontwikkelingen aldaar, waardoor zelfs .toegestaan moest worden dat een gemeentegrensbord, ons bord! staat met Amsterdam-Duivendrecht.Nu de huizenhonger niet is te stelpen, komt het gebied in beeld zeg maar rond de Holterbergweg. Waar ook de Amsterdam Old Course ligt. In dat gebied moeten woningen komen, kantoren, hotels en restaurants en o ja, ook nog een wijkgebouw voor maatschappelijke voorzieningen. Het onderhavige gebied wordt echter al steeds kleiner omdat Post NL er neer gestreken is, rijschool Nelen en vlakbij het station Duivendrecht een groot busstation in wording is voor toeristenbussen. Hierover wordt nu druk gesteggeld door betrokken inwoners, omwonenden en de gemeenteraad. Juist in dit gebied ligt een pareltje van onze gemeente met een hoog aantrekkelijke natuur-schoonheidswaarde.
Amsterdam Old Course aan het Zwarte Laantje 4
Het grondgebied is eigendom van de NS. Begin jaren dertig van de vorige eeuw huurden golf-enthousiastelingen dit terrein, prachtig toch? Vlakbij Amsterdam en toch midden in de natuur. En wat voor natuur. Bovendien staat er een clubhuis in de typische villastijl van die tijd met binnen nog onder andere de opbergkluisjes van toen. Het zo genoemde ‘Prins Bernard-kamertje’ waar je kon overnachten als het te laat was om terug te gaan. En Ouderkerkse en Duivendrechtse jongens van weleer bewaren goede herinneringen aan de golfclub. Ze waren er caddy of ze pikten stiekem de balletjes die buiten het park terechtkwamen om ze vervolgens bij het clubhuis voor een dubbeltje te koop aan te bieden. Baantjer wijdde een heel boek aan deze romantische plek en natuurlijk werd de
geheimzinnige moord op verrassende wijze opgelost. Het is toch onvoorstelbaar dat onze gemeente in de honger van Amsterdam alles rigoureus weg wil doen, platwalsen om ervoor in de plaats kantoren, woningen rondom een nieuw parkje in te richten? Dat moet toch anders kunnen?Wethouder Erfgoed in Ouder-Amstel walst haar eigen historisch Erfgoed plat!
De wethouder die gaat over ons gemeentelijk erfgoed is hybride bezig want zij gaat ook over de afbraak en het platwalsen. We mogen in onze gemeente toch hopen dat zij op tijd bij zinnen komt. Zo ziet zij met vele voorbehouden mogelijk alleen in het clubhuis een gemeentelijk monument van betekenis. Een sieraad op de gemeentelijke monumentenlijst. Maar ja, zij is ook bezig om De Nieuwe Kern, pardon, het Duivendrechts Kwartier te realiseren en daar moet alles voor wijken: modern beton voor karakteristieke jaren ‘30 architectuur. Kwade tongen spreken dat het clubhuis niet te redden zou zijn vanwege de slechte fundering en zo. Kom op fundraising en knokken hiervoor! Ook moet het
ecologisch waardevolle groen rondom het clubhuis vervangen door een nieuw kantorengebied rondom een nieuw aan te leggen parkje. Zonde!Creativiteit of knokken voor behoud historisch ecologisch gebied?
Waarom deze oase tussen het beton van Zuidoost de nieuwe ontwikkeling niet inpassen met de volkstuinen als de groene long? Hoe moeilijk is dat toch? Kant en klare natuur, alom gewaardeerd en geld over voor het clubhuis. Verzin een list, beste wethouder Erfgoed om
deze groene long boordevol met historie te benutten én te behouden. We knokken daarom met de leden van de Amsterdam Golf Course door in de beste traditie van het Zwarte Laantje. Maar veel liever zetten we in de 21e eeuw onze creatieve denkkracht in!
Een van de oudere AOC-leden schrijft in een brief aan Het Parool:
“Het is de enige golfbaan in de regio Amsterdam die oudere Amsterdammers zonder auto met het Openbaar Vervoer kunnen bereiken.”
Biecht
Door de plannen voor De Nieuwe Kern en het participatietraject, en door het artikel in Het Parool, is er veel aandacht voor de golfbaan en het Zwarte Laantje. Cees van Broekhuijsen, de voorzitter van de Federatie van Amsterdamse Amateurtuinders met wie AOC in deze periode veel contact heeft, stuurt per mail een biecht die we hier met toestemming overnemen:
“Ik liep zestig jaar geleden al langs het golfveld. Dan lag ik samen met mijn broertje verdekt op de grond. Als er dan golf werd gespeeld, renden we met een noodgang het veld op, en pikte de balletjes die we dan later bij de ingang voor een paar dubbeltjes verkochten.
Volgens mij hadden ze ons wel door, maar dachten ze laat maar. Ze gunden ons een zakcentje. Ik hoop dat deze kwestie verjaard is, maar toch excuus voor ons kwajongensgedrag.
Mijn broertje heet Henkie. Ik was toen 8 jaar en hij 7. We haalden deze streken uit, omdat er in het gezin een bepaalde vorm van armoede heerste. 12 kinderen, en pa en moe. Maar we hebben een fantastische jeugd gehad. En Henkie en Keessie zijn goed terechtgekomen …”
Vertrek Gary en horeca
Eind juli maakt het bestuur bekend dat de overeenkomst met pro Gary Davidson niet wordt verlengd.
“Aan het eind van dit jaar loopt de overeenkomst af en zoals Gary het zelf verwoord: er is een tijd van komen en een tijd van gaan.”
Gary’s volgende locatie wordt The Mondial (de baan van de Nieuwegeinse Golfclub).
Het bestuur is van plan om met “meerdere (complementaire) professionals te gaan samenwerken. Dit is een nieuwe aanpak en we denken dat we hiermee de verschillende doelgroepen beter kunnen bedienen en een gevarieerd aanbod kunnen aanbieden.”
In 2020 wordt ook besloten om het contract met de horecaondernemer niet te verlengen.
F.A. Warnerspad langs de baan
In 2020 wordt het wandel- en fietspad langs de drivingrange en hole 7 opgeknapt. In juli wordt bekend dat het pad langs Amsterdam Old Course F.A. Warnerspad gaat heten, naar de architect van het clubhuis. Het is te lezen in een akkoordlijst van het College van burgemeesters en wethouders van de gemeente Ouder-Amstel:
Straatnaambesluit pad tussen Station Duivendrecht en Station Strandvliet
Tussen NS station Duivendrecht en het metrostation Strandvliet in Amsterdam loopt – onderlangs de spoordijk – een breed, geasfalteerd pad. Dit pad wordt hoofdzakelijk tijdens evenementen intensief gebruik door bezoekers van de Johan Cruyff-ArenA. Het pad krijgt nu fysiek een upgrade van de gemeente Amsterdam. Recent is ook de status van het pad (voetpad, met fietsen toegestaan maar snor-en bromfietsen niet toegestaan) vastgelegd. Alleen over de officiële naam van het pad bestaat nu nog onduidelijkheid: op de ondergrond van het digitaal kaartmateriaal staat: Stationsplein, maar het loopt veel verder dan het plein, namelijk langs de golfbaan tot aan metrostation Strandvliet. In de volksmond wordt het (ten onrechte) ook wel het Zwarte Pad genoemd, maar dat pad loopt dichter richting de Strandvlietlaan. Nadat verschillende opties genoemd en gewogen zijn, is de voorkeur uitgesproken voor het F.A. Warnerspad als nieuwe naam voor het pad, naar de architect van het nabij gelegen clubhuis van de Amsterdam Old Course.
Besluit
Het pad tussen NS station Duivendrecht en metrostation Strandvliet, voor zover gelegen op het grondgebied van Ouder-Amstel, de naam F.A. Warnerspad toe te kennen.
De foto hieronder toont het Warnerspad in 2022.
Brons voor Maurits
In augustus levert Maurits Koster een mooie prestatie in het Nationaal Kampioenschap voor senioren. Maurits wordt gedeeld tweede in het NK op de Drentse Golfclub De Gelpenberg en wint brons. Een jaar eerder was de Heren-1-speler runner-up in het NK Matchplay voor senioren.
“Moet het Zwarte Laantje wijken voor huizen?”
In augustus 2020 besteedt Het Parool opnieuw aandacht aan het mogelijke verdwijnen van de oude Amsterdam Old Course en het eeuwenoude Zwarte Laantje. Het artikel van Bart van Zoelen staat in de krant van 25 augustus 2020 en is ook te vinden op de website van Het Parool.
Een nieuwe wijk bij de Johan Cruijff Arena dreigt ten koste te gaan van een laantje dat eeuwen teruggaat. Duivendrechters menen zelfs te weten dat Floris V hier in 1296 werd vermoord.
De bomenrij valt helemaal weg tegen de achtergrond van de spoordijk met daarop de trein naar Utrecht, maar – toegegeven – het is een fraai laantje. En dan te bedenken dat hier bijna alleen golfers komen. Eeuwenlang was het een doorgaande route richting Duivendrecht, maar al sinds de aanleg van golfbaan Amsterdam Old Course in 1935 behoort het Zwarte Laantje niet meer tot de openbare weg.
Toch dringen stichtingen die gehecht zijn aan het verleden erop aan om het laantje in stand te houden. De gemeente Ouder-Amstel wil met Amsterdam en andere grondeigenaren rond de Johan Cruijff Arena en station Duivendrecht een nieuwe wijk bouwen met ongeveer 4500 woningen. Maar vooral voor oudere Duivendrechters voelt het verdwijnen van het Zwarte Laantje als een groot verlies.
Due vene trajectum
Er is al zoveel veranderd ‘tussen de grote Bijlmer en het kleine Duivendrecht’, zeggen Ans Quirijnen en Jo Blom van de Stichting Oud-Duivendrecht en Niek Heering van de Vrienden van Duivendrecht. Veel breder dan een karrenspoor is het niet en al sinds 1976 loopt het dood op de spoordijk, maar het Zwarte Laantje is een plek waar veel Duivendrechters warme herinneringen aan hebben. “Verliefde paartjes kwamen er graag, want hier was het lekker rustig,” zegt Quirijnen.
Uit oude kaarten moet blijken dat het Zwarte Laantje al eeuwen bestaat, minstens vanaf 1575. In het natte Amstelland lagen de doorgaande wegen niet voor het oprapen. Duivendrecht heeft er zelfs zijn naam aan te danken. “Due vene trajectum,” zegt Blom. “Een doorwaadbare plaats in het veen.”
Het bomenlaantje langs de golfbaan heeft iets schilderachtigs, al is het dan niet authentiek. Het is gerenoveerd nadat het meerdere keren het onderspit had gedolven toen het spoor of de golfbaan meer ruimte opeiste. Tot ver in de twintigste eeuw lagen er zelfs boerderijen langs het Zwarte Laantje. De Duivendrechters zijn vooral gehecht aan het groen. “Dat ligt er al honderd jaar,” zegt Quirijnen.
Stukje door het groen fietsen
Dat hebben ze ook tegen op de plannen voor de nieuwbouwwijk. Daarin komt wel groen, maar op een andere plek, in de vorm van een centraal gelegen park. Op loopafstand van de grote treinstations wordt eerder gedacht aan kantoren en woningen. Dat klinkt logisch, maar voor Quirijnen is het net zo logisch om het volwassen groen bij het station te sparen. De Duivendrechtse stichtingen sluiten zich daarom graag aan bij het pleidooi van Amsterdam Old Course om de golfbaan op te laten gaan in het nieuwe park. “Het is toch lekker om, voordat je thuis weer moet koken, even een stukje door het groen te fietsen.”
Blom onderstreept graag dat het laantje al eeuwen bestaat – dat de troepen van Napoleon hier hebben gemarcheerd, de Pruisen, de Spanjaarden tijdens de Tachtigjarige Oorlog. En ook al houden de geschiedenisboekjes het erop dat hij in Muiderberg aan zijn einde is gekomen, oudere Duivendrechters hebben uit boerenoverlevering begrepen dat graaf Floris V van Holland hier is vermoord in 1296. Vandaar ook de naam: het Zwarte Laantje. Blom: “Het was een zwarte dag en een zinloze moord.”
Te weinig inspraak
Behoud van het laantje zou de verbinding kunnen versterken tussen Duivendrecht en Ouderkerk aan de Amstel, de twee dorpskernen binnen Ouder-Amstel. De Duivendrechters beklagen zich over de mogelijkheden tot inspraak vanuit hun dorp. Dat de nieuwe wijk de naam de Nieuwe Kern heeft gekregen, zint ze ook al niet. In de naam zou moeten terugkomen dat het op een steenworp afstand van Duivendrecht ligt. “Het Duivendrechtskwartier bijvoorbeeld,” zegt Quirijnen.
Tegenwoordig slaat de spoorlijn een kloof tussen het oude dorp en de nieuwe wijk, maar hemelsbreed en historisch is de afstand klein. “Er was vroeger bijna geen Duivendrechtse jongen die niet als caddie werkte op de golfbaan. Dit hele gebied was de Duivendrechtsepolder,” zegt Quirijnen. “Dit hoorde bij Duivendrecht.” Heering: “Hóórt.”
Starttijden
Amsterdam Old Course bood een baan zonder starttijden aan, tot de uitbraak van het coronavirus. In september houdt het bestuur een digitale enquête om te inventariseren wat de mening is van de leden over het hanteren van starttijden als het coronavirus bedwongen is.
Clubkampioenschap strokeplay
Eind september wint Jason Page de clubkampioenschappen strokeplay. Vanwege de coronapandemie is het kampioenschap uitgesteld en ingekort tot één dag en 36 holes. Jason, van Amerikaanse afkomst maar al lange tijd woonachtig in Amsterdam, wint het clubkampioenschap met 154 slagen (81 en 73=+12). Meervoudig oud-clubkampioen Floris Berkhout wordt tweede met 156 slagen en Guy Colley eindigt op de derde plaats met 160 slagen. Het clubkampioenschap strokeplay voor dames gaat niet door omdat er te weinig deelnemers zijn.
Horeca opnieuw dicht
Eind september en half oktober 2020 worden de coronamaatregelen opnieuw aangescherpt. Op 14 oktober moeten alle horecazaken en kantines op golfbanen opnieuw de deuren sluiten.
Digitale ALV
Op 20 oktober houdt AOC voor het eerst in zijn geschiedenis een digitale ALV. De coronaregels dwingen verenigingen om hun ledenvergaderingen digitaal te organiseren.
Amsterdam Old Course Kroniek 